Bezinning

Het is maandag, blogdag. Dat het paasmaandag is maakt niet uit. Juist een goede dag voor zo’n bezinningsactiviteit als een blog schrijven. En buiten ziet het er niet anders uit dan op een ‘gewone’ maandag. Hier binnen in huis ook niet. Binnenin mij een beetje: mijn christelijke opvoeding heeft wel een spoor van betekenis achtergelaten in mij als het om dit soort dagen gaat. Ook al belijd ik dat geloof niet meer, en kent het zenboeddhisme deze feestdagen niet, de symboliek is gebleven. Pasen is het feest van de wederopstanding, na een reeks van gebeurtenissen waarin verraad, veroordeling, vernedering, bespotting, marteling, wanhoop, verdriet en dood de hoofdrol speelden. Pasen is het feest dat laat zien dat zelfs in en na zoveel ellende, leven, nieuw leven, mogelijk is. Het valt samen met het begin van de lente, waarin de natuur hetzelfde laat zien. Voor mij weer zo’n mooi voorbeeld van hoe alles in ons leven tegelijkertijd gewoon is wat het is – voorjaar, de natuur komt weer tot leven – en symbolische betekenis heeft: voorjaar, Pasen, nieuw leven is altijd mogelijk.

Pasen en het voorjaar nu, hebben extra lading. Voor mij persoonlijk, omdat het in het teken staat van beginnen met zen in mijn geboortestad, onder de naam Zenleven in Alkmaar. Letterlijk en figuurlijk een nieuw leven op ‘oude grond’, zoals een vriend het noemde. Want niet alleen breng ik mijn zen-beoefening en –lesgeven tot leven op mijn geboortegrond, ook inhoudelijk komt het daar in een nieuwe vorm tot leven. Daar ben ik blij mee, én ik vind het spannend. Het is een soort ‘opnieuw uitvinden’ van mezelf als leraar, van mijn lesgeven, van hoe het vorm krijgt. Mediteren is mediteren, maar wat ik daarbij en daarover vertel – dat kan vele vormen krijgen. De oude vorm voldeed niet meer, een nieuwe begint zich aan te dienen; daar kan en ga ik in groeien en zullen er mensen zijn die daarin willen deelnemen en meegroeien? Immers, ik kan dat niet alleen. Een avontuur dus, dat ik met plezier maar ook met wat spanning aanga.

Pasen en het voorjaar nu, hebben extra lading in het licht van de corona-pandemie. Stopt de stijging van de besmettingen definitief, krijgen we weer meer lucht en kan de maatschappij weer voller tot leven komen?

Pasen en het voorjaar nu, hebben extra lading door het ontspoorde formatieproces. Kan, na alles wat er is gebeurd, een paasweekend van bezinning nieuw leven blazen in dat proces? Bezinning betekent volgens mijn oude Van Dale ‘helder besef van de bestaande toestand en verhoudingen’, en ‘het zich-bezinnen, gezette, rustige overweging’. Bezinning betekent in mijn ervaring een niet te veel nadenken; eerder een laten bezinken van wat gepasseerd is en dan rustig aanschouwen wat zich vervolgens aandient, in mezelf en in mijn omgeving, aan nieuwe gezichtspunten. Nadenken houdt teveel vast in bestaande gedachtenpatronen en hersenspinsels, en wordt te gemakkelijk calculerend: ‘als dit…., dan dat….’. Nadenken past bij rekenmeesters, bezinning bij vrijdenkers. Nadenken vraagt tijd, bezinning rust. Nadenken kan leiden tot in kringetjes ronddraaien, en daardoor tot hopeloosheid of cynisme. Bezinning kan plotsklaps een totaal nieuw inzicht en nieuwe benadering geven, en daarmee zicht op nieuwe mogelijkheden.

Zo is Zenleven in Alkmaar het gevolg van bezinning op, niet van nadenken over, de vraag: “wat wil ik nooit meer, wat mag blijven?” De ingeving die volgde was “Ik hoef niet te wachten met weer lesgeven totdat ik in Alkmaar woon, het kan ook nu al vanuit Brabant; ik moet het alleen een beetje anders aanpakken. Bijkomend voordeel: ik zie mijn familie en oudste vrienden weer wat vaker. En wie weet, komt dat huisje dan ook wel sneller op mijn pad.” Cynisme had ook kunnen volgen: “Veel succes Lilian, de woningnood is hoog en de huizenprijzen exorbitant.”

Bezinning zelf is één ding, opvolging geven aan wat zich als nieuwe mogelijkheid voordoet een ander. Dat vraagt vertrouwen. Een vertrouwen dat nergens op gebaseerd is. Want er is alleen maar mogelijkheid, geen garanties. Het brengt een avontuur, dat me doet voelen dat ik leef. Ook als het mislukt.

Cynisme belemmert dat vertrouwen. Van geld en cynisme is nog nooit iemand gelukkig geworden. Cynisme is in feite een vorm van teleurstelling, maar erger. Een vorm van pijn die niet gevoeld kan worden, van angst dat de mogelijkheid geen realiteit kan worden, of zelfs niet meer bestaat. Dat is dodelijk voor het leven.

Pasen en het voorjaar zijn het symbool van ‘wederopstanding’, van het besef van mogelijkheid. Mogelijkheid van leven, mogelijkheid die doet leven. Zelfs als het hard waait, hagelt en sneeuwt.