Leegte

Maandag blogdag. Een leeg vel, een leeg hoofd. Dat wil zeggen, een hoofd dat zich niet pijnigt met de vraag wat nu te schrijven. Omdat het weet dat als het even rustig wacht, zich vanzelf een onderwerp aandient. Dat hoofd is dus eigenlijk helemaal niet leeg, maar vol van ongeboren mogelijkheden. Een soort scherm, waarop vanzelf beelden en woorden verschijnen.

Schrijven naar aanleiding van een actueel onderwerp of een recente gebeurtenis gaat het makkelijkst. Zo komen er nu al snel twee onderwerpen bovendrijven. Eentje aardig en lief, naar aanleiding van een wandeling gisteren. Het andere pittiger, dat kan wel wat beroering geven. Ik kies voor het laatste, het eerste kan ook later.

Het begint onschuldig, met de pedicure. Ze komt aan huis, ze installeert zich met haar spullen en ik schenk haar koffie in. Als ik haar vraag hoe het met haar gaat verzucht ze: “op zich wel goed, maar ja, wel spannend wat vanavond gaat brengen…” Vanavond is de persconferentie over mogelijk nieuwe corona-maatregelen. Ik kan me haar zorg voorstellen. Een contactberoep hebben, weer een tijdje niet mogen werken? Ze zal niet de enige zijn, naast de horeca-ondernemers, die daar niet gerust op is.

Eerder in de week sprak ik een hele goede vriendin. Beeldbellen via Whatsapp. Dat doen we pas sinds de lockdown van dit voorjaar, grappig genoeg. Ze heeft ook een contactberoep, en is omringd door kwetsbare mensen. Dus al maanden voorzichtig, net als ikzelf. Ze vertelde dat ze net een situatie had meegemaakt waarin er wat mensen waren die het iets minder nauw leken te willen nemen met de afstandsregel. Dat had haar geraakt, zij kan zich dat niet permitteren. Ik herken het, wil ook die afstand bewaren omdat ik door de meditatielessen die ik geef wekelijks met veel mensen in aanraking kom. En we zijn ons er beiden zo van bewust dat het niet alleen om die mensen gaat met wie je direct in aanraking komt; er is ook het zogenaamde ‘ripple-effect’: iedereen heeft weer een groep mensen om zich heen , en ieder van die mensen ook weer. Alles wat ik overdraag aan de mensen in de zendo verspreidt zich in steeds wijdere kringen. Dat geldt voor de positieve kanten van het mediteren, maar ook voor een eventuele corona-besmetting. Die geef ik, net als zij, liever niet door.

We zijn dus beiden niet eens zo bezorgd om onszelf, maar wel om die kringen mensen om ons heen. We (er)kennen beiden ook ons verlangen om weer nauwer contact te hebben, wie ons lief is een knuffel te geven, eens een hand op een arm of schouder te leggen, uit volle borst te zingen en lekker samen te schaterlachen. Maar we geven er niet aan toe. “Verlangen bestaat bij de gratie van niet vervuld zijn” schrijft Mark Epstein in zijn prachtige boek Vol verlangen. Zodra het vervuld is, is het weg. Maar verlangen kan zoet zijn, ook als het nooit wordt vervuld. En verlangens hoeven niet per definitie vervuld te worden. Lang niet alle verlangens kunnen vervuld worden. We hebben er in elk geval geen recht op dat ze vervuld worden. En kunnen dat ook niet verwachten. Dat is wijsheid die ik al jong dankzij mijn ouders verwierf. Net als het feit dat alle argumenten die ik verzinnen kon er alleen maar op gericht waren mijn zin te krijgen, maar in het licht van het grotere plaatje dat ze me voorhielden tekort schoten. Ik ben de laatste om te beweren dat ik deze wijsheid altijd goed in de praktijk breng, mijn verlangens kunnen nog steeds met me op de loop gaan. Maar ik kan er wel naar toe terug als blijkt dat ik op een doodlopende weg zit.

Soms weet ik niet wat sterker is, mijn verlangen of mijn verwachting dat ze vervuld wordt. Wat ik wel weet is dat het verlangen goed hanteerbaar wordt als ik me bewust wordt van mijn verwachting en haar laat varen. Mijn meditatiebeoefening helpt me telkens weer bij die bewustwording. En dan kan ik weer kijken: als ik die verwachting laat varen, wat gebeurt er dan? Wat is eenvoud nu?

In de verzuchting van de pedicure hoor ik haar verlangen en verwachting dat het, ooit, wel weer ‘normaal’ zal zijn. In haar verzuchting hoor ik de verzuchting van zo velen die datzelfde verlangen en verwachten. Inclusief die van ‘de jeugd’ die weliswaar gemaand wordt de regels te handhaven, maar wel met de toevoeging dat het tijdelijk is. Zij zien op die manier hun verlangen en verwachting dus alleen maar aangewakkerd worden.

Ik kijk mijn pedicure aan, knik haar toe en zeg dat ik zo blij ben met mijn meditatiebeoefening. Omdat die helpt verwachtingen te laten varen. En dat als er geen verwachtingen zijn, er ook geen probleem ontstaat. Ze kijkt me aan, neemt een slokje koffie, en zegt “Da’s een goeie!” Ze gaat zitten en geeft al haar zorg aan mijn voeten.