Impact

Een paar jaar geleden hoorde ik een praatje van Simon Sinek over impact. Simon Sinek is een beroemd expert op het gebied van leiderschap en heeft een hele nuchtere, gezond-verstand-kijk op dat onderwerp. Over impact vertelde hij (mijn vertaling uit het Amerikaans): “ik ontmoet steeds maar weer van die mooie, fantastische, idealistische, hardwerkende, slimme jongelui. Ze zijn net afgestudeerd. Ze zitten in hun startersbaan. Ik ga even bij ze zitten en vraag: “Hoe gaat het?” Zij: “Ik denk dat ik mijn ontslag neem.” Ik weer: “Waarom?” Zij op hun beurt: “Ik heb geen impact.” Zeg ik “Je bent hier acht maanden…”

Het zijn geloof ik inmiddels zelfs niet meer alleen de jonge starters die geloven dat alles wat je doet of wilt direct effect heeft of direct gebeurt. Het hoort wel bij jeugd volgens mij, ik herinner het me van mezelf tenminste ook wel. Het is deel van je (vak)volwassenwording, leren dat sommige dingen tijd kosten. Het impact-woord is inmiddels ook overgewaaid uit Amerika naar ons land, begreep ik vorige week uit een gesprek met een collega. Net als zoveel andere zaken hebben we het geadopteerd, het woord en de verwachting die kennelijk bij het woord hoort. Sinek licht in zijn praatje vervolgens toe dat de zaken in het leven die impact hebben, d.w.z. “een (krachtige) invloed/inwerking” aldus mijn Engels-Nederlandse Van Dale, allemaal tijd kosten: voldoening in werk en leven, relaties, (levens)vreugde, vertrouwen. Hij vergelijkt het met de berg en de top van de berg: impact is de top, je bereikt het alleen als je de berg op gaat.

Ik waag het slechts gedeeltelijk eens te zijn met deze leiderschaps-goeroe. Om meerdere redenen vind ik de vergelijking met de berg en de top niet zo geslaagd. Die suggereert ten eerste dat het bij het bereiken van de top klaar is. Je voelt eigenlijk meteen al aan dat dat misschien niet helemaal klopt. In mijn ervaring is het eerder een wandeling door een heuvelachtig landschap, met af en toe een steile klim, gevolgd door een afdaling die soms ook steil, en soms geleidelijk is, en regelmatig gewoon een mooi breed dal waarin je redelijk gemakkelijk loopt. En dat kan je hele leven doorgaan, omdat je steeds meer gaat zien, je vaardigheden steeds verder verfijnen, en je daar steeds meer voldoening van ervaart omdat het leidt tot meer vertrouwen, betere relaties, grotere levensvreugde. Ik merk het zelf bijvoorbeeld extra op nu ik weer een baan heb, in een voor mij nieuw werkveld waarin ik veel nieuws heb te leren.

Maar er is nog een belangrijker punt waarom ik die vergelijking met de berg en de top niet geslaagd vind. Hij suggereert namelijk ook dat impact om grootse prestaties gaat. Zeker, je kunt impact hebben door grote dingen te doen: een bedrijf oprichten, een belangrijke uitvinding doen, een oplossing vinden voor een groot probleem waar (een deel van) de wereld mee kampt. Helaas is dat voor slechts enkelingen weggelegd, de meeste mensen moeten het met minder doen. Althans, als je alleen dat soort zaken beschouwt als ‘impact-vol’. Het kan al helpen als je ‘de wereld’ waarop je impact kunt hebben ziet als ‘de wereld om mij heen’ – mijn gezin, familie, buren, vrienden, kennissen, collega’s, mijn buurt, wijk, stad. Wat je doet in jouw omgeving heeft een uitwaaierend effect dat dikwijls groter is dan je je realiseert. Als ik mijn voortuintje leuk inricht met bloeiende planten genieten niet alleen ikzelf en mijn buren daarvan, maar ook de toevallige passanten door de straat. Om het bodemleven, vlinders, bijen en vogels nog niet eens te noemen. Bovendien blijkt dat het anderen ook kan aansteken om wat tegels te wippen en plantjes te zetten, zo las ik in de krant dit weekend. En die hebben dan ook weer dat uitwaaierende effect. Voordat je het weet pimpt de hele wijk zijn voortuintje omdat jij ermee bent begonnen, zonder dat je dat effect zelfs maar beoogde.

Zo kan er dus impact zijn op op kleinere schaal – zowel geografisch als qua activiteit zelf. Een van de dingen die veel mensen eigenlijk heel goed weten is dat de kleinste dingen veel impact kunnen hebben. Wie voelt zich niet beter als hij een glimlach geeft of ontvangt? Het kan je dag ineens een andere wending geven. Een praatje met een buur of met een compleet onbekende, iemand die je voorrang geeft met je fiets vol boodschappen terwijl je het niet hebt, een kind dat naar je lacht of omgekeerd. Gedurende de corona-lockdowns hoorde en las ik veel van dat soort voorbeelden. Mensen die regelmatig vrijwilligerswerk doen herkennen het denk ik ook wel. We zeggen toch ook zo vaak dat geluk in kleine dingen zit. Zo is het, wat mij betreft, met impact ook. Wat je, in omstandigheden waarop je verder weinig invloed hebt, nog wel kunt doen kan een wereld van verschil maken. Juist als je je niet te veel afvraagt of het wel impact heeft wat je doet. Op een snikhete dag samen met een groepje volwassenen en kinderen  vellen papier versieren met een tekening of zo en daar waaiertjes van vouwen, zodat je je eigen ventilatortje hebt. De dag erna plotseling een kinderhandje dat je aantikt, een van die kleine meisjes van gisteren die jou nu een zelfgemaakt waaiertje geeft, handen nog vol plaksel en glittertjes, een stralend gezichtje. Grote glimlach, wederzijds. Impact.