Hart-geest

Hart-geest is

een woord dat wij

niet kennen

het is een ‘verzonnen’

woord, als

vertaling van

‘shin’

het Chinese en

Japanse begrip

dat dus

een geheel aanduidt

niet twee aparte

eenheden

zelfs niet twee

aparte eenheden

die je als één geheel

samen-denkt

zoals wij dan al

snel geneigd zijn

te doen

omdat we nu eenmaal

gewend zijn in die

twee-eenheid te denken

met alle

consequenties

van dien want

dan krijg je al gauw

raadgevingen als

gebruik je gezond

verstand of

volg je hart

waarbij het één

iets anders lijkt aan te

raden dan het andere

terwijl ze misschien

juist wel tot

hetzelfde leiden

want hoe vaak zie je

niet dat het hart zich

zonder verstand

geen raad weet en

het verstand

zonder hart

de medemenselijkheid

verliest

het eerste leidt

tot hulpeloos

ronddolen

het tweede tot

kille bureaucratie

beide dus tot iets

waar op zijn minst

niemand op

zit te wachten en op zijn

ergst

mensen in worden vermalen

voorbeelden hoef ik

niet te noemen

we kennen ze wel

van de krant en

de tv

die gevallen waarin

je hart pijn doet en

je verstand erbij

stilstaat

beiden geven het

op

mooi bewijs dat

ze niet

gescheiden zijn

nu nog het

woord

dat dat uitdrukt

ook in

onze taal

of adopteren we

gewoon

net als al die

andere buitenlandse

woorden

dat mooie woord

shin?

Genoeg

Het is vanochtend

genoeg

om hier te zitten

na een uurtje

mediteren

met de regendruppels

tok tok

op het aluminium

van het zonnescherm

en verder

geluidloos hangend

aan de pergola

waar de clematis

al weer eerste

nieuwe blaadjes maakt

haar tijd

ver vooruit

en een overstroming

in de pot met

zelf-gekweekte bosaardbeitjes

met koffie en

speculaas die

herinnert aan Oma

“toe, neem nog een stuk”

met het zicht op

het nieuwe bordje

Uitrit Vrijlaten

dat de overbuurman

vorige week weer

heeft opgehangen

kennelijk heeft zijn vrouw

de scootmobiel

weer nodig

met het zachte suizen

van de verwarming

nog zachter nu hij

toch maar wat

lager staat

met het tip-tip

van poezepootjes

onderweg naar

een hapje eten

met flakkerende

vlammetjes van

kaarsjes die

de kille grauwheid

van deze januari-maandag

neutraliseren

opmerkelijk het gemis

van de kwetterende kinderen

geen sport vandaag?

nee toch

daar zijn ze

met vrolijk gekleurde

hesjes en

parapluutjes

net zo vrolijk als

het geel en rood

van de veel te vroege

tulpen

en de geur van een

bloeiende

hyacinth.

Schakelen

De mooiste dingen

gebeuren meestal

spontaan

dat weten we wel

maar hoe vaak

gaat het ook

echt zo

in een strak

door agenda’s en

planningen gereguleerd

leven

waarin niets meer

aan het toeval

wordt overgelaten

waardoor er

voor het onverwachte

en het spontane

geen ruimte meer is

ze zelfs alleen nog

als lastig en

onwelkom

kunnen worden

ervaren

als inbreuken op

zorgvuldig dichtgemetselde

tijd

een muur van

wat moet, hoort

en wordt verwacht

met nauwelijks ruimte

om te bewegen, te

ademen, laat staan te

schakelen

wat het onverwachte

en spontane nu

eenmaal vragen

gelukkig breken ze

met regelmaat en

een klap

door dat kunstige bouwwerk

heen, openen

de zee van ruimte die

tijd ook is

waar weer even

proeven is van

het weidse en zilte

genieten van de

armslag en

de mogelijkheid

weer richting

te kiezen

te overzien

waarop je

wilt koersen

nu even dobberend

en dan weer gericht zwemmend

terwijl je je intussen

voelt opgenomen in

de hand van

de eeuwigheid

en lacht om

de wolk die

ineens vlak voor je

uit het glinsterend water

oprijst.

Koud, kouder, warm

Vierentwintig uur

in de kou

verwarming doet het niet

ook niet bij

de buurvrouwen die

allemaal jaren ouder zijn

dan ik

want wij hebben

zogenaamde

blokverwarming

de eerste poging

het gerepareerd te krijgen

nog diezelfde dag

strandt in de

kille onwil

van een mens

die zijn huis niet uit wil

in het donker en het vriezen

en niets te maken heeft

met de steeds ijziger kou

in onze huizen

de zegeningen van onze

moderne maatschappij

met platform-zzp’ers

halve uren

in de wacht staan

met je telefoon

bij de callcenters

van het verhuurbedrijf

en het verwarmingsbedrijf

de inderhaast bestelde

infrarood kachel

waarvan de levering

inmiddels voor de derde keer

is uitgesteld

gelukkig doet de

verwarming

het inmiddels weer

hier doet hij het tenminste

na vierentwintig uur weer

want al wachtend

in de kouder wordende kou

die langzaam mijn botten

in kruipt

gaan mijn gedachten

keer op keer

naar al die mensen

in Oekraïne en Zuid-Afrika

en hoeveel meer

gebieden nog

waar de verwarming

en het licht

en het water

het alsmaar niet doen

omdat het kapot geschoten

of door geldgebrek

verwaarloosd is

en wachten tot

het gerepareerd is

totaal zinloos

is geworden

het maakt mijn

koude, kouder en

kouder wordende huis

en botten

niet warmer

als ik aan al die

andere mensen

denk die het

nog kouder hebben

wel mijn hart

– hier vriest het

tenminste nog niet

in huis

en hier komt er

tenminste uiteindelijk

wel iemand

die het naar blijkt

vrij eenvoudige euvel

weer fixt

en die infrarood kachel

wordt ook nog wel geleverd

en kan dan in

elk willekeurig stopcontact

er komt toch wel stroom uit

nee, het maakt mijn huis

en botten niet

warmer

dat alles te weten

wel mijn hart, en

mij nederiger

te beseffen

hoe niet vanzelfsprekend

het allemaal is.

Eenvoudig en helder

Na een week stilte

en zwijgen

in winters weer dat

alleen maar meer

verstilling oproept

is er niet direct

iets te zeggen

waarom zou je ook

als je om je heen kijkt

spreekt alles voor

zichzelf

het nieuwe blad

aan de uitgebloeide

orchidee

de verdorrende blaadjes

van de aardbeiplantjes

aan de pergola

het heen en weren

van mijn kat

net terug uit haar

pension en nu weer

ons huis haar thuis

aan het maken.

de schoolkinderen

die terug van gym

voorbijlopen

aan mijn raam

dat dankzij de zon

laat zien dat zij wel weer eens

gewassen wil worden

allemaal niet schokkend

zo min als, vermoedelijk,

die bak met email die

na een week onbekeken

op reactie ligt te

wachten

het vraagt gewoon

wat tijd voordat

de terugkeer uit die diepte

een feit is

die diepte waar

alles

heel eenvoudig

en helder is

en niets extra’s

behoeft

ik wou maar dat

Poetin

Zelensky

Stoltenberg

enzovoorts

dat ook

zouden kennen.

Pulp fictie

Herfst lijkt wel

een beetje op

mediteren

al dat blad dat afvalt

verdort of tot een

natte pulp verwordt

die de grond voedt

waaruit later, maanden later

planten en bloemen weer

opgroeien

maar tot die tijd

wordt het steeds kaler

en leger

blijven alleen de

staketsels staan

als een lege kapstok

in de mistigheid en

de kou

wordt dan alles

stil, stiller, stilst

een stilte die

alleen maar luider

klinkt als

een vogel zich even

doet horen

of een vliegtuig

een stilte waarin alles

in potentie aanwezig is

in rust zich

voedend aan

ja, aan wat eigenlijk

tot dat moment

waarop zich weer

van alles begint

te roeren en

ontkiemen

zoals mijn gedachten

vanuit de stilte

van de meditatie

vanzelf weer

hun kopjes opsteken

doorheen de pulp van

neergedwarreld oud

gedachtengoed dat

zijn tijd heeft gehad en

tot compost verworden

iets nieuws voedt dat

op zijn tijd hetzelfde lot

beschoren is

weer neer te dwarrelen in

de stilte en tot

voeding te worden

enzovoorts enzovoorts

immers, de winter

komt en gaat

en ik zit ook niet

24/7 in stilte

die voedingsbron die

wel altijd daar

maar niet aldoor

bereikbaar blijkt

ook de winter is

in voorjaar, zomer, herfst

nooit afwezig

slechts tijdelijk

buiten bereik

van onze menselijke

vermogens

dat te bevroeden

daarin schuilt wel

vertrouwen.

Kenteringen

Kenteringen

in je leven

of liever

in het beleven van

je leven

maken dat er

een tijdje

niet zoveel

te zeggen valt

immers

alles gaat zitten in

de ervaring dat

alles anders is

en toch misschien ook

weer niet

het laat zich

in elk geval niet

vastpakken

in woorden

en is dat erg?

nou nee

natuurlijk

prima om hier

te zitten met een

lege kop

zonder gedachten

zonder koffie

en alleen maar te aanschouwen

wat zich toont

de schoolklas net

terug van gym

de enkele draad die een spin

gespannen heeft tussen

een verdroogde aardbei

en een uitgebloeide bloem

het vergelende blad

van de blauwe regen

de lichtvanger

van de zon

de laatste reuze

vlijtige lies

en het blanco scherm

voor me dat zich

geleidelijk vult met de

stream of consciousness

die mijn vingers toch

op een of andere manier

omzetten in een

beschrijving van wat

zich nu

eenvoudigweg

aandient

dichterbij dan dit

kan ik

niet komen.

Laatbloei

Grappig om

op 31 oktober nog

aardbeitjes voor mijn raam

te zien hangen

ze rijpen nog steeds

ook al is het de vraag

of ze het redden tot

eetbaarheid

voordat regen en

harde wind definitief

inzetten

naar het schijnt

morgen al

er is nog meer dat

nog steeds opnieuw

bloemen maakt

de oost-indische kers

bijvoorbeeld en

de cosmea

en nu eindelijk

voor het eerst dit jaar

ook het moederkruid

veel te laat of

juist een seizoen

te vroeg

het is allemaal niet meer

zo uitbundig

maar juist die enkele bloemetjes

vertederen

geven een zoete nasmaak

van de zomer

nog even nagenieten

zo lang het er is

totdat het afsterven

dat al was begonnen

steeds zichtbaarder

onstuitbaar

voortzet

en moeder natuur

in ruststand komt

zo mooi om

bij dit proces te blijven

verwonderd

zonder reikhalzend vooruitkijken

naar het volgende seizoen

dat ongetwijfeld komen zal

zonder plan, gewoon

omdat het nu eenmaal

zo gaat

over de bovenrand van

mijn laptopscherm zie ik het

blaadjes regenen

de zon beschijnt

de aardbeitjes

van boven het

geluid van radio en

werkende mensen

passerend vliegtuig

terwijl mijn brein soms

heftige pogingen doet

er van alles van

te maken

zit Boeddha

temidden van dit

schijnbaar beweeglijke leven

krachtig stil.

Gewoon

Een week van

gewoon weer eens

ziekzijn

geveld door griep

toch nog ‘herfstvakantie’

al beperkt de trip

zich tot de ruimte

tussen bed en stoel

het landschap

tot mijn dromenland en

de beelden en

herinneringen

die zich loom in

mijn wattenhoofd

vertonen

soms als een stortbui

dan weer als traag tikkende

regendruppels op het raam

maar even onontkoombaar

als schijnbaar willekeurig

hoezo komt dit nu weer boven

dat weten we nu toch

inmiddels wel

en als ze dan gewoon

net zo snel als ze komen

weer kunnen verdwijnen

ik er niet in blijf hangen

als een haak in een net

dan treedt soms zomaar

die stilte in

waarin tijd gewoon verglijdt

zonder noemenswaardige gebeurtenissen

of vermeldenswaardige gedachten

die ook niet meer hoeven

vreedzaam

als in sesshin

waarin tijd soms zelfs

lijkt te stollen tot

één zinderend-van-leven

eeuwig moment

waarin nog niets is

maar alles gewoon weer kan worden

geboren

ikzelf incluis.

Paradoxen

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is PARADOXEN2.jpg

De paradoxen die

ik in mijn werk tegenkwam

waren ooit de aanleiding dat ik

zen ging beoefenen

de vraag die me toen

vooral bezighield

was

wat het toch is dat wij mensen

zeggen iets anders te willen

dan er nu is

en dan vervolgens alles

blijven doen wat ons

vasthoudt in datgene

wat we zeggen

kwijt te willen

wat zen me leert

nog steeds, elke dag opnieuw

is niet te zoeken naar

het allesomvattend, allesverklarend

of allesoplossend antwoord

waarmee de vraag definitief

de wereld uit is

noch om de vraag maar

te laten

omdat hij onbeantwoordbaar zou zijn

of niet relevant

“waar maak je je druk om?”

het leert me

mijn verlangen naar zo’n antwoord

te onderkennen, en

om te zetten naar

telkens weer kijken, zo scherp mogelijk kijken,

naar wat zich op dit moment

voordoet

waarmee valt te werken

in de richting waar we zeggen

heen te willen

en dat

te blijven doen

telkens opnieuw

met de toewijding en het

vertrouwen van een

meedogend hart,

een beetje

goede wil

en vallen en opstaan

geen rocket science dus

niet iets waar mijn intellect

veel werk aan heeft meestal

integendeel

dat lijkt het, als het het voortouw neemt,

dikwijls alleen maar

te compliceren

terwijl het, als het dienend is

aan de wegen die

vanuit mededogen ontstaan,

een mooie rol te spelen heeft

in het plaveien daarvan

zoals een vriend eens zei

“tegenwoordig volg ik

voor de grote beslissingen

alleen nog mijn hart

en gebruik ik mijn verstand

voor de praktische uitvoering”

zo blijft het leven ook

menselijk

want waar alleen de ratio heerst,

ligt de-humanisering op de loer

staan medemensen met hun

kinderen

in de kou en stromende regen

te wachten

niet op wet- en regelgeving

maar op een menselijk gebaar.